تبیین وضعیت و شناخت عوامل مؤثر بر تخلفات ساختمانی در کلانشهرهای ایران مطالعه موردی: مناطق پانزده گانه شهر اصفهان

همگام با رشد روزافزون جمعیت و توسعه شهرنشینی، شهرها در شرایط کنونی با مشکلاتی؛ ازجمله کمبود مسکن و سایر خدمات رفاهی روبه رو هستندکه همین امر خود عامل افزایش تخلفات ساختمانی در شهرها؛ به ویژه کلان شهرها شده است و این معضل به علت فقدان نظارت کافی بر ساخت وسازهای شهری تشدید شده است. تخلفات ساختمانی یکی از مسایل مهم شهرهاست که برخورد با آن و حل آن به آسانی امکان پذیر نیست. یکی از راه حلهای اصولی و ممکن، تلاش برای پیشگیری از وقوع آنها و کاهش زمینههای وقوع اینگونه تخلفات در سطح شهرهاست. هدف از این مقاله، تحلیل تخلفات ساختمانی در مناطق شهر اصفهان و تبدیل آنها به عوامل معنادار است. روش پژوهش "توصیفی، قیاسی و تحلیلی" است و از تحلیل تطبیقی نیز استفاده شده است. روش تحلیل در این پژوهش، تحلیل مقایسهای بین مناطق پانزدهگانه شهر اصفهان و استفاده از تکنیک تحلیل عاملی است. در این پژوهش، با استفاده از آمار اخذ شده از معاونت معماری و شهرسازی شهرداری اصفهان، به بررسی تخلفات ساختمانی در مناطق پانزدهگانه شهر اصفهان و سپس استخراج هشت عامل جدید از 52 عامل موجود ( انواع تخلفات ساختمانی) پرداخته شده است.نتایج این پژوهش نشان میدهد: 1 - در دوره زمانی مورد مطالعه از سال 1387 تا 1391 ، میزان تخلفات ساختمانی در مناطق شهری اصفهان نه تنها کاهش نیافته، بلکه با افزایش نیز رو به رو بوده است؛ 2 - براساس تخلفات صورت گرفته در شهر اصفهان، 52 نوع تخلف صورت گرفته است که با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی به هشت عامل کاهش یافت و با توجه به متغیرهای موجود به ترتیب هشت عامل: تخلفات ارتفاعی و احداثی، تخلفات پروانه ساخت، تخلفات کاربریهای تجاری، تخلفات اجحاف، تخلفات دید و اشراف، تخلفات درها و پله ها، تخلفات اضافه ساخت و تخلفات تغییر کاربری استخراج شد که این هشت عامل 45 / 84 درصد از واریانس جامعه را پوشش می دهد؛ 3 - بیشتر تخلفات ساختمانی صورت گرفته در شهر اصفهان، مربوط به تخلفات ارتفاعی و احداثی، تخلفات پروانه ساخت و تخلفات مربوط به کاربریهای تجاری است.